व्हिटॅमिन डीची कमतरता का वाढते?
भारताच्या उष्ण प्रदेशात सूर्यप्रकाश असला तरी भारतीयांमध्ये व्हिटॅमिन डीची कमी असण्याची समस्या का निर्माण झाली आहे? यामागे मुख्य कारणे म्हणजे शहरी जीवनशैली, पर्यावरणीय बदल आणि आहारातील कमतरता.
सायंटिफिक रिपोर्ट्स जर्नलमधील अभ्यासानुसार दक्षिण भारताच्या शहरी भागात प्रौढांमध्ये व्हिटॅमिन डीची कमतरता खूप सामान्य आहे. उत्तर भारतात केलेल्या एका अभ्यासात असे दिसून आले की 50 वर्षांपेक्षा जास्त वय असलेल्या 91.2% निरोगी व्यक्तींमध्ये व्हिटॅमिन डीची कमतरता आहे. 2023 मध्ये टाटा 1mg लॅबने केलेल्या सर्वेक्षणात असे समोर आले की प्रत्येक तीन भारतीयांपैकी एक व्हिटॅमिन डीच्या कमतरतेने प्रभावित आहे. तर 25 वर्षांखालील तरुण लोकांमध्ये हा आकडा 84% पर्यंत पोहोचला आहे आणि 25-40 वयोगटातील लोकांमध्ये तो 81% होता.
व्हिटॅमिन डीच्या कमतरतेची समस्या मोठ्या प्रमाणावर वाढत आहे, जरी भारतात सूर्यप्रकाश भरपूर असला तरी. शहरी जीवनशैली, प्रदूषण आणि जीवनशैलीच्या चुकीच्या सवयी यामुळे यामध्ये अधिक वाढ झाली आहे.
कमी सूर्यप्रकाश आणि इतर कारणे
1. शहरी जीवनशैली: डॉक्टरांच्या मते शहरी भागातील लोक बहुतेक वेळ घरात किंवा ऑफिसमध्ये घालवतात, ज्यामुळे त्यांच्या त्वचेवर पुरेसा सूर्यप्रकाश पडत नाही. भारतीय सांस्कृतिक परंपरेनुसार, लोक अधिक प्रमाणात शरीर झाकणारे कपडे घालतात, ज्यामुळे सूर्यप्रकाशाचा संपर्क कमी होतो.
2. सनस्क्रीन आणि प्रदूषण: सूर्याच्या हानिकारक किरणांपासून संरक्षणासाठी सनस्क्रीनचा अतिवापर आणि प्रदूषण हे देखील व्हिटॅमिन डीच्या कमतरतेचे प्रमुख कारण आहेत. धूळ, धूर आणि धुके सूर्यप्रकाशातील UVB किरणांना अडथळा आणतात, जे त्वचेमध्ये व्हिटॅमिन डी तयार करण्यासाठी आवश्यक असतात.
3.पारंपारिक वास्तू व संरचना: काही ठिकाणी मोठ्या इमारती किंवा इतर संरचनांमुळे सूर्यप्रकाश कमी होतो. उदाहरणार्थ, शहरांमध्ये घनदाट इमारती असतात, ज्यामुळे सूर्यप्रकाश आंतरिक जागांमध्ये येणे कठीण होऊ शकते.
भारतामध्ये सूर्यप्रकाश असला तरी, जीवनशैलीतील बदल, प्रदूषण आणि शरीराच्या सॉक्रिन्टीक सवयीमुळे व्हिटॅमिन डीची कमतरता झपाट्याने वाढत आहे. यावर योग्य आहार, सूर्यप्रकाशाचा योग्य प्रमाणात संपर्क आणि जीवनशैलीतील सुधारणा आवश्यक आहे.
( Disclaimer – वरील माहिती सामान्य संदर्भांवरून घेण्यात आली आहे. ‘झी २४ तास’ याची खातरजमा करत नाही. यामधून कोणत्याही प्रकारच्या उपचाराचा दावा केला गेलेला नाही. )