9 दिवसांपूर्वी
- कॉपी लिंक
सध्या पितृ (श्राद्ध) पक्ष चालू असून आज या पक्षाची नवमी तिथी आहे. आज नवमी तिथीला मृत्यू झालेल्या व्यक्तींचे श्राद्धविधी करण्यात येणार आहे. पुरुषांबरोबरच कुटुंबातील महिलाही पितरांसाठी श्राद्ध आणि दान करू शकतात.
उज्जैनचे ज्योतिषी पं. मनीष शर्मा यांच्या मते, देवी सीतेने दशरथासाठी पिंडदान, दान तर्पण इत्यादी शुभ कार्ये केली होती, अशी पौराणिक कथा आहे. कथेनुसार, पितृ पक्षात श्रीराम, लक्ष्मण आणि सीता राजा दशरथासाठी पिंडदान करण्यासाठी गया तीर्थक्षेत्रात गेले होते.
त्यावेळी श्रीराम आणि लक्ष्मण काही कामानिमित्त कुठेतरी गेले होते, तर सीता फल्गु नदीच्या काठी त्यांची वाट पाहत होती. त्यावेळी राजा दशरथाच्या आत्म्याने देवी सीतेला दर्शन दिले आणि सांगितले की तिने त्यांच्यासाठी पिंडदान करावे. सास-याच्या आज्ञेनुसार सीतेने राजा दशरथासाठी पिंडदान, तर्पण इत्यादी शुभ कर्मे केली. फल्गु नदीच्या काठावर आपल्या मुलाच्या वधूने केलेल्या पिंडदानाने राजा दशरथाचा आत्मा तृप्त झाला आणि त्यांनी सीतेला आशीर्वाद दिला.
पितृ पक्ष हा कुटुंबातील पूर्वजांचे स्मरण करण्याचा सण
पितृ पक्षाच्या काळात आपल्या पूर्वजांचे स्मरण श्रद्धेने केले जाते, म्हणूनच या पक्षाचे नाव श्राद्ध पक्ष असे आहे. वास्तविक, घराण्याच्या पूर्वजांचे स्मरण करण्याचा हा सण आहे. आपणही आपल्या पूर्वजांचे स्मरण केले पाहिजे, त्यांच्या नावाने काही कार्य केले पाहिजे, ज्यामुळे त्यांना मनःशांती मिळू शकेल, यासाठी पितृ पक्षात धार्मिक विधी करण्याची परंपरा आहे.
जर मृत व्यक्तीला मुलगा नसेल तर त्याची पत्नी श्राद्ध करू शकते
जर मृत व्यक्तीला मुलगा नसेल तर त्याच्या पत्नीने पिंडदान, श्राद्ध आणि तर्पण या तिथीला दान करावे. सूनही तिच्या मृत सासऱ्यांसाठी आणि सासरच्या लोकांसाठी श्राद्ध करू शकते.
जर मृत व्यक्तीला मुले नसतील आणि पत्नी किंवा आई-वडील नसेल तर त्याचे कुटुंबीय पिंडदान, श्राद्ध आणि तर्पण करू शकतात.
पितृ पक्षातील (2 ऑक्टोबर) अमावस्येला कुटुंबातील सर्व पितरांचे श्राद्ध करावे. श्राद्ध करताना सर्व पितरांचे ध्यान करावे.
जर मृत व्यक्तीच्या कुटुंबात श्राद्ध करण्यासाठी कोणी नसेल तर त्याचा शिष्य किंवा मित्रही त्याच्या नावाने श्राद्ध करू शकतो.
आता जाणून घ्या श्राद्ध-तर्पण करण्याची पद्धत आणि महत्त्वाच्या गोष्टी…
