भारतीय निवडणुकीत अमेरिकन निधीचे प्रकरण: माजी CEC कुरेशी म्हणाले- यात काहीच तथ्य नाही; निवडणुकीत बाहेरील हस्तक्षेपाचा भाजपचा आरोप

भारताचे माजी मुख्य निवडणूक आयुक्त एस.वाय. कुरेशी यांनी २०१२ च्या निवडणुकीत मतदानाचा टक्का वाढवण्यासाठी अमेरिकेच्या निधीचा वापर करण्यात आल्याचा दावा करणाऱ्या वृत्ताचे खंडन केले आहे.

भाजप प्रवक्ते अमित मालवीय यांनी केलेल्या आरोपांना उत्तर देताना कुरेशी यांनी हे विधान केले आहे. मालवीय म्हणाले की, २०१२ मध्ये एसवाय कुरेशी यांच्या नेतृत्वाखाली निवडणूक आयोगाने इंटरनॅशनल फाउंडेशन फॉर इलेक्टोरल सिस्टीम्स (IFES) सोबत एक सामंजस्य करार केला होता. ही संस्था जॉर्ज सोरोसच्या ओपन सोसायटी फाउंडेशनशी संबंधित आहे. याला प्रामुख्याने यूएसएआयडीकडून आर्थिक मदत मिळते.

अमित मालवीय यांनी काँग्रेस पक्ष आणि जॉर्ज सोरोसवर भारतीय निवडणुकीत हस्तक्षेप केल्याचा आरोप केला आहे.

मस्क यांनी निधी देणे थांबवले तेव्हा वाद सुरू झाला

राष्ट्राध्यक्ष ट्रम्प यांचे सहयोगी एलोन मस्क यांच्या डिपार्टमेंट ऑफ गव्हर्नमेंट एफिशियन्सी (DOGE) ने भारतीय निवडणुकीसाठी देण्यात येणारा $21 दशलक्ष (182 कोटी रुपये) निधी रद्द केल्यावर हा वाद सुरू झाला. निवडणुकीदरम्यान मतदारांचा सहभाग वाढवण्यासाठी ही रक्कम USAID द्वारे देण्यात आली.

कुरेशी म्हणाले – अहवालात किंचितही तथ्य नाही

कुरेशी म्हणाले, “२०१२ मध्ये निवडणूक आयुक्त असताना एका अमेरिकन एजन्सीने भारतात मतदारांचा सहभाग वाढवण्यासाठी लाखो डॉलर्सचा निधी दिला होता, या मीडिया रिपोर्टमध्ये किंचितही तथ्य नाही.”

एसवाय कुरेशी म्हणाले की, २०१२ मध्ये ते मुख्य निवडणूक आयुक्त असताना, आयएफईएस सोबत एक सामंजस्य करार (एमओयू) करण्यात आला होता. निवडणूक आयोगाने इतर अनेक एजन्सी आणि निवडणूक व्यवस्थापन संस्थांसोबत असेच करार केले होते.

इच्छुक देशांना निवडणूक आयोगाच्या प्रशिक्षण आणि संसाधन केंद्रात म्हणजेच इंडिया इंटरनॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ डेमोक्रसी अँड इलेक्शन मॅनेजमेंट (IIIDEM) येथे प्रशिक्षण देता यावे यासाठी हा करार करण्यात आला.

कुरेशी म्हणाले की, सामंजस्य करारात स्पष्टपणे नमूद केले आहे की कोणत्याही पक्षावर कोणत्याही प्रकारची आर्थिक किंवा कायदेशीर जबाबदारी राहणार नाही. कोणत्याही प्रकारची संदिग्धता राहू नये म्हणून ही अट दोन वेगवेगळ्या ठिकाणी ठेवण्यात आली होती. या सामंजस्य कराराबाबत पैशाचा कोणताही उल्लेख पूर्णपणे खोटा आहे.

एमओयू हा एक सामंजस्य करार आहे, जो दोन किंवा अधिक पक्षांमधील कराराचा दस्तऐवज आहे. या निवेदनात संयुक्त कार्यक्रमाची रूपरेषा आहे आणि एकत्र काम करण्यासाठी ठरवलेल्या मुद्द्यांची देखील नोंद आहे.

पंतप्रधानांच्या सल्लागाराने याला सर्वात मोठा घोटाळा म्हटले

एसवाय कुरेशी यांच्या विधानानंतर, पंतप्रधान मोदींच्या आर्थिक सल्लागार परिषदेचे सदस्य संजीव सन्याल यांनी यावर एक विधान केले आहे. संजीव सन्याल म्हणाले की, यूएसएआयडी हा इतिहासातील सर्वात मोठा घोटाळा आहे. भारतात २१ दशलक्ष डॉलर्स (१८२ कोटी रुपये) निधी कोणाला मिळाला हे आम्हाला जाणून घ्यायचे आहे.

यूएसएआयडी कसे काम करते?

यूएस एजन्सी फॉर इंटरनॅशनल डेव्हलपमेंट (USAID) जगभरातील विकास कामांसाठी मदत पुरवते. लोकशाहीला चालना देणे आणि गरिबी कमी करणे हे उद्दिष्ट आहे. यासोबतच, आरोग्य, शिक्षण, विकास आणि रोजगाराशी संबंधित अनेक प्रकल्पांसाठी निधी पुरवते.