केदारधाम: हवामान, पाकच्या तणावामुळे केदारनाथला भाविक घटले, गेल्या वर्षापेक्षा 14% कमी भाविक

प्रतिकूल हवामान आणि भारत- पाक तणावाचा परिणाम केदारनाथ यात्रेवरही झाला आहे. गेल्या पाच दिवसांत, हेलिकॉप्टर, हॉटेल आणि जीएमव्हीएनचे (गढवाल मंडळ विकास निगम) अनेक बुकिंग रद्द करण्यात आले आहेत. एकही ॲडव्हान्स एकही बुकिंग उपलब्ध नाही. याचा परिणाम प्रवास थांबे आणि बाजारपेठांवरही झाला आहे. दरम्यान, यात्रेच्या अकराव्या दिवशी, मंगळवारी केदारनाथ धामला येणाऱ्यांची संख्या २.४३ लाखांवर पोहोचली. गेल्या वर्षी अवघ्या १० दिवसांत २.८१ लाख भाविकांनी दर्शन केले होते.

खरं तर, २ मे रोजी सुरू झालेल्या यात्रेच्या पहिल्या दिवसापासूनच हवामानामुळे भाविकांना अडचणी आल्या. दिवसभर थांबून-थांबून पाऊस आणि गारपीटीमुले हेलिकॉप्टर सेवेवर परिणाम झाला. ऑपरेशन सिंदूर नंतर, भाविकांनी स्वतःहून त्यांचे बुकिंग रद्द करण्यास सुरुवात केली. गेल्या पाच दिवसांत शेकडो बुकिंग रद्द झाले आहेत. जीएमव्हीएनच्या विश्रामगृहांचे बुकिंग देखील रद्द करण्यात आले आहे. हॉटेल्स आणि रेस्टॉरंट्सचे २०% पेक्षा जास्त बुकिंग रद्द करण्यात आले आहे. तिलवाडा, गुप्तकाशी, सोनप्रयाग आणि केदारनाथला अनेक बुकिंग रद्द झाल्याचे वृत्त आहे. श्री केदारनाथ हॉटेल असोसिएशनचे सचिव नितीन जमलोकी म्हणाले की, पूर्वी खूप कमी बुकिंग मिळत होत्या, परंतु आता एकामागून एक रद्द होत आहेत.

३ दिवसांत २५९ हेलिकॉप्टरची बुकिंग रद्द

या वर्षी, आठ कंपन्यांचे नऊ हेलिकॉप्टर सेवा देत आहेत. नोडल अधिकारी राहुल चौबे म्हणाले की, १२ मे पर्यंत ३९१ बुकिंग रद्द झाल्या. ७ मे रोजी सर्वाधिक १७५ बुकिंग रद्द करण्यात आली. बुकिंग रद्द झाल्यामुळे बाजारपेठेवरही परिणाम झाला आहे. सीतापूरमधील हॉटेल व्यवसायाशी संबंधित मनोज सेमवाल म्हणाले की, यात्रेचा उत्साह दिसत नाही. दररोज ३-४ कॉल येत आहेत ज्यात लोक परिस्थितीबद्दल विचारत आहेत व बुकिंगबद्दल विचार करत असल्याचे सांगत आहेत. गौरीकुंड व्यापार संघाचे माजी अध्यक्ष अरविंद गोस्वामी म्हणाले की, जर पहिले दोन दिवस बाजूला ठेवले तर गेल्या ९ दिवसांपासून केदारनाथ यात्रेत प्रतिसाद दिसत नाही. बद्रीनाथ-केदारनाथ मंदिर समितीचे मुख्य प्रशासकीय अधिकारी युद्धवीर पुष्पवाण म्हणाले की, कपाट उघडण्याचा दिवस सोडला तर यात्रेतील भाविकांची संख्या नेहमीपेक्षा कमी होत आहे.

रोज ६ ते १० बुकिंग रद्द…

जीएमव्हीएन तिलवाडाचे व्यवस्थापक आरएस राणा म्हणाले की, ५ ते १० मे पर्यंत रोज ६ ते १० बुकिंग अशा ५०हून अधिक बुकिंग रद्द करण्यात आल्या. यावेळी भाविक कमी झाले आहेत. जीएमव्हीएन उखीमठचे व्यवस्थापक यशवंत सिंग गुसाईं म्हणाले, बाहेरील राज्यांमधून ३० पेक्षा जास्त बुकिंग रद्द झाली आहे.

घोडे-खेचर बंद झाल्याने स्थिती बिघडली

घोडे-खेचरांना इक्वाइन इन्फ्लूएंजाची लागण झाल्याने पद यात्रा सर्वात जास्त प्रभावित झाली आहे. यात्रा सुरू झाल्यानंतर फक्त पहिले तीन दिवस घोडे आणि खेचर चालले. त्यासाठी आतापर्यंत ९,९६० बुकिंग झाली आहे. दरम्यान, १४ खेचरांच्या मृत्यूनंतर ५ मे पासून ती सेवा बंद केली. त्यामुळे प्रवाशांची गैरसोय झाली.